Sabahat Akkiraz, 6 Şubat 1955 tarihinde Sivas’ın Kangal ilçesine bağlı Yaylacık köyünde doğmuş, Türk halk müziğinin önde gelen sanatçılarından biridir. Asıl soyadı Akkiray olan sanatçı, “Akkiraz” ismiyle tanınmıştır. Babası Hıdır Akkiray Sivaslı, annesi Zülfü Siyah Hanım ise Malatya’nın Arguvan ilçesindendir. Altı kardeşten ikincisi olan Sabahat, müzikle iç içe bir ailede büyüdü. Çocukluğu, Alevi-Bektaşi kültürünün yoğun yaşandığı köyünde geçti.

Çocukluk ve Erken Dönem
Akkiraz’ın müziğe ilgisi küçük yaşlarda ailesinden etkilenerek başladı. İlkokul öğretmeninin teşvikiyle sanata yöneldi; babası, öğretmenin desteğiyle onu müzikle uğraşması için cesaretlendirdi. 13 yaşında, 1968 yılında, Arif Sağ ve Orhan Gencebay’ın sazları eşliğinde Mahmut Erdal ile ilk 45’lik plağını çıkardı. Aynı yıl ailesiyle Almanya’ya göç etti. Ortaokul ve lise eğitimini Almanya’da tamamladı, ancak müzikten hiç kopmadı. Bu dönemde Alevi ozanları Feyzullah Çınar, Aşık Daimi, Davut Sulari ve Muhlis Akarsu ile tanıştı; onların rehberliği sanatının temelini oluşturdu.

Müzik Kariyeri
Türkiye’ye döndükten sonra, 1983 yılında ilk profesyonel albümü Şafak Söktü’yü Musa Eroğlu ile birlikte çıkardı. 1985’te İstanbul’a yerleşti ve Arif Sağ ile çalışmaya başladı; bu iş birliği birçok albümle sonuçlandı. Akkiraz, çoğunlukla kendi derlediği türküleri, deyişleri ve uzun havaları seslendirdi. Alevi-Bektaşi geleneğinden beslenen sanatçı, Türk halk müziğini caz, elektronik müzik ve rap gibi modern türlerle harmanlayarak uluslararası bir boyuta taşıdı. Arif Sağ, Musa Eroğlu, Muhlis Akarsu, Yavuz Top, Belkıs Akkale, Mercan Dede ve Erdal Erzincan gibi isimlerle ortak projeler yaptı.

Uluslararası alanda da tanınan Akkiraz, Londra Caz Festivali (1997), Lyon Doğu Festivali ve Queen Elizabeth Hall’daki Women of Tradition projesi gibi prestijli etkinliklerde sahne aldı. 2001’de Hollanda’da turnede bulundu, 2004’te São Paulo’da konserler verdi. 2000 yılında Fransa’da “Yılın En İyi Etnik Müzik Sanatçısı” ödülünü kazandı. 2010’da Altın Kelebek Ödülleri’nde “En İyi Türk Halk Müziği Kadın Sanatçısı” seçildi. Toplamda 20’den fazla albüm yayımladı; bazı önemli albümleri şunlardır: Gül Yüzlü Sevdiğim (1982), Dostların Anısına (1993), Deli Derviş (2000), Külliyat (2006, Orient Expressions ile).

Siyasi Kariyer
Sabahat Akkiraz, sanatının yanı sıra politikaya da atıldı. 2010’da Cumhuriyet Halk Partisi’ne (CHP) katıldı ve 2011 genel seçimlerinde İstanbul 3. Bölge’den milletvekili seçildi. 2011-2015 yılları arasında TBMM’de görev yaptı. 2014’teki Soma maden faciası sonrası, hükümetin politikalarını protesto etmek amacıyla milletvekilliğinden istifa etti ve tüm CHP milletvekillerine toplu istifa çağrısında bulundu. Ancak bu önerisi gerçekleşmedi ve 2015 seçimlerinde aday olmadı.

Kişisel Yaşam ve Kayıplar
Akkiraz, hiç evlenmedi ve hayatını müziğe adadı. 1993’te Sivas Katliamı’nda eniştesi ve ustası Muhlis Akarsu’yu ile bir yeğenini kaybetti; bu olay onun hayatında derin bir iz bıraktı. 2023’teki Kahramanmaraş depremlerinde ablasını kaybettiğini duyurdu ve bu acıyı sosyal medyada duygusal bir paylaşımla ifade etti. Alevi türküleri nedeniyle TRT’de uzun süre program yapması engellendi; bu baskılar, onun mücadeleci kimliğini pekiştirdi.

Mirası
2020’de Sabahat Akkiraz ile 50 Yıl albümüyle sanat hayatının 50. yılını kutladı. Türk halk müziğini dünyaya tanıtan Akkiraz, hem Anadolu’nun geleneksel sesini korudu hem de yenilikçi yaklaşımlarla genç nesillere ulaştırdı. Bugün 70 yaşında olan sanatçı, hâlâ aktif olarak müzik yapmaya ve toplumsal meselelere duyarlılığını sürdürmeye devam ediyor. “İşçi Hıdır’ın kızı” olarak başladığı yolculuğunu dünya çapında bir sanatçıya dönüştüren Akkiraz, müziğiyle barış, sevgi ve dayanışma mesajını yaymayı sürdürüyor.